GERAKAN ORANG MELAYU MENENTANG JEPUN

-Memperingati Ulang Tahun Ke-70 Kemenangan Perang Anti-Jepun-

Oleh: Afandi

Ketika pelbagai negara sedunia bersiap meraikan Hari Ulang Tahun Ke-70 Kemenangan Perang Anti-Jepun, mengapakah pihak berkuasa dan media perdana berbahasa Melayu sunyi senyap sahaja? Ini ada sebab sejarahnya, semasa Malaya di bawah pemerintahan penjajah British, Jepun menceroboh pada 8 Disember 1941, 100 ribu tentera British kalah kepada 50 ribu tentera Jepun. Tentera British berundur terus-menerus ke selatan, hanya 60 hari sahaja telah berundur di pulau Singapura.
Pada 15 Februari 1942, Jeneral Pemerintah tentera British di Malaya, Leftenan Jeneral Arthur Percival membawa bendera putih menyerah kalah kepada Komander tentera Jepun, Jeneral Yamashita.

Perjuangan orang Melayu menentang Jepun jarang dipublisitikan dalam media. Mengapa? Apakah Melayu tidak menentang pencerobohan Jepun? Bukan. Hakikatnya cuma penentangan Melayu agak kemudian dari masyarakat Cina.
Ini ada sebabnya. Pertama masa itu Tanah Melayu dijajah oleh penjajah British. Maka Melayu berjiwa patriotik seperti golongan Kesatuan Melayu Muda (KMM), semuanya bergiat melakukan gerakan merdeka dan menentang penjajahan. Sedangkan penceroboh Jepun menawarkan janji sumu apa yang disebut Kawasan Persemakmuran Bersama Asia Timur Raya dan “mengusir penjajah orang putih dari Asia” agar Malaya merdeka, dengan siasah ini perisik Jepun menghubungi KMM dan memberi bantuan. Maka orang KMM yang termakan tipu helah itu sanggup menjadi pemandu jalan, oleh itu pasukan tentera Jepun berbasikal mudah memintas jalan mengepung tentera British. Perkara ini sedia diketahui umum. Setelah Jepun menduduki Malaya, pada mulanya masyarakat Melayu masih agak aman.

Akan tetapi, kemudiannya sifat zalim penceroboh Jepun terdedah juga, kezaliman askarnya mengganas dan merogol tidak mengira bangsa, banyak wanita Melayu juga dirogol, orang Melayu yang menunjukkan penentangan akan dibunuh tanpa belas kasihan. Lebih-lebih lagi, untuk membalas kerjasama dari Thailand, ia menyerahkan Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu kepada Thailand; apabila KMM meminta pihak Jepun menunaikan janjinya memerdekakan Tanah Melayu, balasannya KMM diharamkan, mujurnya tidak ada penangkapan. Orang KMM yang progresif berasa amat kesal, mereka yang tinggal di bandar seperti Dr. Burhanudin dan Boestamam dan lain-lain, di samping terpaksa terus bekerja dengan Jepun, sekali gus juga terus mencari jalan untuk merdeka dan bersimpati dengan perjuangan anti-Jepun. Manakala kader-kader KMM di daerah kampung pula terus memperkukuh organisasi KMM dan mencari jalan untuk merdeka. Contoh menonjol ialah akhirnya mereka dapat berhubung dengan Tentera Anti-Jepun dan PKM, menempuh jalan kemerdekaan yang tepat.

Rashid Maidin

Pak Rashid Maidin dari Perak paling awal masuk PKM, beliau timbul keinsafan menentang penjajah British kerana bimbingan kader PKM, Lai Raifel. Setelah Jepun menduduki Malaya, beliau menggerakkan perjuangan anti-Jepun, menyusun perkerja lombong di Tanjung Tualang, memberi sokongan kepada Tentera Anti-Jepun. Setelah Jepun menyerah kalah, Rashid Maidin menyertai Pasukan Propaganda PKM Perak, kemudian menyandang Wakil PKM, ahli Jabatan Kerja Melayu PKM, kemudia terpilih sebagai ahli Jawatankuasa Pusat PKM.
Seterusnya ialah Abdullah C. D., selepas KMM diharamkan,

Abdullah C.D.

beliau selaku kader KMM terpaksa berundur balik ke kampung asalnya Lambor Kiri di tepi Sungai Perak, beliau memimpin kader-kader KMM di dalam kampung-kampung di kiri kanan sungai, menggerakkan orang ramai dan memperkukuh organisasi, mencari jalan untuk merdeka. Kemudian, Timbalan Setiausaha PKM Perak, Ai Ke memimpin sepasukan Tentera Anti-Jepun dan regu penyusun massa bergerak dari Pusing sampai ke sekitar kampung pertengahan Sungai Perak, berjaya mengusir apa yg dinamakan “Tentera Anti-Jepun Perantau Cina” tetapi hakikatnya adalah kumpulan penyamun keluar dari daerah itu, dan mengembangkan gerakan anti-Jepun. Oleh itu, Abdullah C. D. dapat menghubungi dan memahami ketegasan Tentera Anti-Jepun dan PKM menentang Jepun, kebaikan tingkah laku dan kejujuran regu penyusun massa, lalu berazam bersama melancarkan perjuangan anti-Jepun.
Abdullh C.D. memimpin kader KMM dan orang kampung mendirikan Liga Anti-Jepun dan lasykar rakyat. Seterusnya beliau masuk menjadi anggota dan kader PKM pada 1945. Beliau mengambil beberapa pemuda yg cemerlang masuk menjadi anggota PKM dan membentuk cawangan parti bagi memimpin kerja daerah dari Lambor sampai ke Bota.
Mereka menyusun semula Jikidan (kawalan kampung yang didirikan atas arahan Jepun) menjadi Pasukan Lasykar Rakyat Anti-Jepun, untuk menjaga kepentingan rakyat dan mengawal keamanan kampung. Dalam pada itu, Liga Rakyat Anti-Jepun dan mahkamah rakyat didirikan dalam kampung, mahkamah rakyat menangani perkara-perkara perbalahan, dan lain-lain peraturan dan keamanan dalam kampung. Kampung-kampung daerah itu sering mengadakan perhimpunan orang ramai, majlis perayaan, majlis gembira menyambut Tentera Anti-Jepun Rakyat, antara lain ada perhimpunan dihadiri kira-kira delapan ribu orang, gerakan anti-Jepun menjadi semarak berkobar-kobar, sehingga daerah itu menjadi basis gerila anti-Jepun yang kukuh.

Pada penghujung perang anti-Jepun, berdasarkan maklumat dari orang ramai dan kerjasama Lasykar Rakyat, Tentera Anti-Jepun Rakyat melancarkan satu serangan hendap ke atas dua buah tongkang tentera Jepun di tepi Sungai Perak, Pasir Salak. Ketika dua tongkang itu belayar memasuki lingkungan serang hendap, Tentera Anti-Jepun segera melepaskan tembakan kencar menghujani hampir seratus askar Jepun di dalam tongkang itu, mereka berdegil membalas tembakan, namum akhirnya dua tongkang itu terbakar kerana kena tembakan, askar-askar Jepun ada yang mati, ada yang cedera dan ada yang membawa nyawa menerjun ke dalam sungai. Akhirnya serang hendap mencapai kemenangan, berhasil merampas sepucuk mesingan penangkis kapal terbang, sepucuk mesingan berat, lebih 30 pucuk raifal jenis 38 dan sejumlah barangan tentera, yang lain-lainnya tenggelam ke dasar sungai bersama dua tongkang itu. Laykar Rakyat Melayu berjaya mengejar dan menawan dua askar Jepun yang melarikan diri itu. Abdullah C. D. menilai kejayaan pertempuran itu sebagai berikut: „Saya merasakan pertempuran ini sangat penting. Ini kerana pertempuran itu adalah pertempuran kali kedua di Pasir Salak, di tebing Sungai Perak setelah pembunuhan Birch yang sudah pun tercatat dalam sejarah. Dalam hati saya menggubah bait-bait puisi, “Oh, Pasir Salak! Kau menulis lagi sejarah gemilang yang indah. Dulu kau membunuh Birch dan kini membunuh askar Jepun pula untuk kemerdekaan tanah air‟.

(Catatan*：November 1874, Birch dilantik sebagai Residen British yang pertama di Perak. Pada 1 November 1875, Birch dan kumpulannya sampai di Pasir Salak. Orang Melayu yang bersenjata ketika itu sudah berkumpul di tepi sungai berhampiran dengan bot Birch dan mengonyakkan semua surat arahan British yang ditampal. Mereka kemudian membaling lembing ke arah Birch dan menghumbankannya ke dalam sungai. Di Pasir Salak ada satu Kompleks Sejarah Pasir Salak.)

Setelah Jepun menyerah kalah, Abdullah C. D. menyertai Pasukan Propaganda PKM Perak, kemudian menyandang Wakil PKM yang bergerak secara terbuka, menyertai penubuhan Parti Kebangsaan Melayu Malaya (PKMM), memimpin Jabatan Kerja Melayu, memimpin Kesatuan Sekerja Melayu dan lain-lain. Kemudian dalam masa perang pembebasan nasional anti-British, beliau memimpin Rejimen Ke-10, terpilih sebagai ahli Jawatankuasa Pusat, akhirnya terpilih menyandang Pengerusi PKM.

Di negeri-negeri lain, Tentera Anti-Jepun meneruskan perjuangan secara gigih, meluaskan gerakan ke merata tempat, mendirikan pertubuhan rakyat menentang Jepun, dan melancarkan pertempuran demi pertempuran menyerang tentera Jepun, pengaruhnya mendalam ke pelbagai desa. Dalam keadaan sedemikian, orang Melayu yang telah tahu benar pemerintahan zalim Jepun itu, beransur-ansur memahami, bersimpati dan menyokong Tentera Anti-Jepun, malahan menyertai pertubuhan anti-Jepun. Contohnya sebagai berikut:

Kamarulzaman Teh

Daerah Temerloh, Pahang yg menjadi basis Tentera Anti-Jepun, orang ramai Melayu juga simpati dan menyokong Tentera Anti-Jepun, ada yang masuk pertubuhan anti-Jepun, khasnya golongan elit, mereka yang maju di hadapan seperti Kamarulzaman, Abu Samah, Ibrahim Chik dan lain-lain telah masuk menjadi anggota PKM secara dulu dan kemudian, setelah Jepun menyerah kalah dalam masa aman dan masa perang anti-British, mereka telah mengasuh diri dan maju sebagai kader penting atau ahli Jawatankuasa Pusat PKM.
Di kawasan desa, pekan atau bandar Selangor dan Negeri

Abu Samah Mohd. Kassim

Sembilan, di mana ada gerak kerja Tentera Anti-Jepun, orang ramai Melayu juga bersimpati dan menyokong perjuangan anti-Jepun. Yang paling menonjol adalah Zahid, Ketua Polis Kuala Pilah, Negeri Sembilan, beliau telah insaf dan membenci penjajahan Jepun, maka mencari hubungan dengan pasukan Tentera Anti-Jepun. Pada Mei 1945, Zahid bekerjasama dengan sepasukan Rejimen Ketiga Tentera Anti-Jepun mengepung ketat balai polis Kuala Pilah, Zahid mengarahkan semua polis berkumpul dan berbaris, pengikut setia Zahid pergi membuka pintu gudang senjata, membiarkan

Ibrahim Chik

Tentera Anti-Jepun merampas lebih 80 pucuk senapang dan sejumlah besar peluru. Lalu Zahid menyeru bawahannya supaya bersama-sama memberontak menentang Jepun, bersama dengan Tentera Anti-Jepun berjuang untuk kemerdekaan. Para polis menyahut seruan dan mengikut Tentera Anti-Jepun berjalan keluar dari bangunan balai polis menuju ke perkhemahan Tentera Anti-Jepun di dalam hutan. Satu perayaan telah diadakan di dalam perkhemahan untuk mengalu-alukan Zahid dan polis yang memberontak. Pemberontakan itu telah menggemparkan Kuala Pilah dan Negeri Sembilan.

Mat Indera

Dengan adanya impak dari perkembangan terus-menerus perjuangan anti-Jepun, orang Melayu di Johor dan Melaka juga bersimpati dan menyokong Tentera Anti-Jepun, mereka giat menyertai pertubuhan anti-Jepun. Umpamanya suami isteri Jasman jauh pada pertengahan 1942 telah masuk pertubuhan anti-Jepun. Seterusnya Majid, Mat Indera, Kadir, Ibrahim Muhamad dan lain-lain secara dulu dan kemudian telah masuk pertubuhan anti-Jepun, kemudian masuk menjadi anggota PKM, melakukan kerja anti-Jepun dan menyusun orang ramai Melayu di kawasan masing-masing. Seterus-nya mereka mengasuh diri dan mencapai kemajuan menjadi kader penting PKM.